Κάποιες επισημάνσεις με αφορμή την αυριανή λαϊκή συνέλευση στην Ανθήλη για το πρόβλημα των ρομά και τις απειλές της Δημοτικής Αρχής για κατεδαφίσεις αυθαιρέτων, διακοπή παροχής νερού και ηλεκτρικού στους καταυλισμούς των ρομά. Με την ελπίδα ότι θα ευαισθητοποιήσω πάνω στο πρόβλημα τους εκπροσώπους της ΤΑ και κάποιους και συμπολίτες μας.
Ο καταυλισμός ρομά στον Ξηριά
Το πρόβλημα της μετεγκατάστασης των ρομά που διαμένουν στον Ξηριά αλλά και σε άλλες περιοχές του Νομού μας κάτω από άθλιες συνθήκες παραμένει άλυτο μέχρι σήμερα. Για την κατάσταση αυτή μεγάλη ευθύνη διαχρονικά έχει η «καθ΄ ύλην αρμόδια» Τοπική Αυτοδιοίκηση της οποίας οι εκπρόσωποι δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ πραγματικά για τη στήριξη των ρομά – παρά μόνο προεκλογικά για άγρα ψήφων…..
Και για να είμαστε δίκαιοι…. Τις δικές τους ευθύνες για την όλη κατάσταση έχουν η κεντρική εξουσία, οι τοπικοί βουλευτές, οι τοπικές κοινωνίες αλλά και τα κυρίαρχα ΜΜΕ που συχνά ενισχύουν τα φοβικά ανακλαστικά των νοικοκυραίων υπερτονίζοντας παρεκβατικές συμπεριφορές των ρομά χωρίς να αναζητούν τα κοινωνικά αίτια που τις γεννούν και τις πολιτικές που τις συντηρούν…Το αποτέλεσμα είναι η συνέχιση της περιθωριοποίησης των ρομά που έχει σαν επακόλουθο την εχθρική τους αντιμετώπιση από την τοπική κοινωνία. Μάλιστα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, εκρηκτικής ανεργίας, φτωχοποίησης και κοινωνικής ανασφάλειας μεγαλώνει ο κίνδυνος να στοχοποιηθεί η ευαίσθητη αυτή κοινωνική ομάδα και να βρεθεί αντιμέτωπη με ρατσιστικές συμπεριφορές. Και τέτοιες επικίνδυνες ρατσιστικές συμπεριφορές που μας προσβάλλουν σαν ανθρώπους δυστυχώς ζούμε καθημερινά το τελευταίο διάστημα.
Για τη στέγαση των ρομά υπήρχαν προγράμματα τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την δημιουργία οικισμών που θα πληρούσαν τους στοιχειώδεις κανόνες διαβίωσης και θα βοηθούσαν την κοινωνική τους ένταξη. Γιατί πράγματι η αθλιότητα στον καταυλισμό του Ξηριά μας προσβάλλει σαν κοινωνία. Δεν έγινε καμιά ουσιαστική προσπάθεια να λυθεί το πρόβλημα. Ο Δημαρχος Λαμίας -όπως και οι προκάτοχοί του -επιμένει πως η λύση του προβλήματος βρίσκεται στη δημιουργία ενός ‘γκέτο’ στην Καμηλόβρυση απειλώντας μάλιστα με την ενεργοποίηση κατασταλτικών μηχανισμών αν οι ρομά δεν συμμορφωθούν προς τας υποδείξεις του. Πρόκειται για έναν ακατάλληλο, μη νομιμοποιημένο χώρο, χωρίς υποδομές και μακριά από τον ιστό της πόλης (σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη όσο πιο μακριά μας τόσο καλύτερα) στον οποίο όμως αρνούνται να μετακινηθούν οι τσιγγάνοι. Μια πρόταση που μοιάζει περισσότερο προσχηματική -για να έχουμε κάτι να προτείνουμε- παρά ρεαλιστική αφού ακόμα κι αν κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές δεν μπορεί να φιλοξενησει περισσότερες από 15 οικογένειες περίπου. Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι υπάρχουν γύρω στις 200 άστεγες οικογένειες στο Δήμο Λαμίας . Θέλω να υπενθυμίσω σε αυτό το σημείο ότι οποιοσδήποτε εξαναγκασμός για μετεγκατάσταση των ρομά χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των ίδιων, είναι παράνομη, κοινωνικά ανάλγητη και αναποτελεσματική.
Σχετικά με τις αντιθέσεις μεταξύ ρομά και τοπικής κοινωνίας στη Ανθήλη.
Πριν λίγα χρόνια μέσω του Ολοκληρωμένου Προγράμματος Στεγαστικής Δανειοδότησης των Ελλήνων ρομά που χρηματοδοτούσε η ΕΕ είχαν χορηγηθεί στη περιοχή μας 44 δάνεια ύψους 60.000 ευρώ το καθένα. Με τα δάνεια αυτά και τις δικές τους οικονομίες -παρά τα προβλήματα και την εκμετάλλευση των ρομά από επιτήδειους- κάποιες οικογένειες κατάφεραν να αποκτήσουν τη δική τους στέγη με οικόπεδα που αγόρασαν στη περιοχή της Ανθήλης. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι στην αρχή υπήρξαν κάποιες αντιθέσεις στη συμβίωση οι οποίες όμως σε μεγάλο βαθμό ξεπεράστηκαν με αμοιβαίες προσπάθειες. Η Δημοτική Αρχή αντίθετα δεν στήριξε ως όφειλε την όλη προσπάθεια με τα απαραίτητα έργα υποδομής (αποχέτευση, φωτισμό), προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και κοινωνικής ένταξης).
Στη συνέχεια εγκρίθηκαν άλλα 51 στεγαστικά δάνεια σε πολύτεκνες οικογένειες ρομά του Νομού Φθιώτιδας. Ο Δήμος Λαμίας κράτησε για πολύ καιρό τις αιτήσεις στα συρτάρια του. Μετά από διαμαρτυρίες αναγκάστηκε να τις στείλει στο Υπουργείο και επιτέλους ήρθαν τα πολυπόθητα δάνεια. Έμειναν όμως επιταγές χωρίς αντίκρισμα στα χέρια των δικαιούχων γιατί οι συμβεβλημένες τράπεζες στο Νομό Φθιώτιδας, μετά από τις πιέσεις και τα ρατσιστικά αντανακλαστικά ενός τμήματος της τοπικής κοινωνίας, αρνήθηκαν να χρηματοδοτήσουν τα εγκεκριμένα και με εγγύηση του Δημοσίου δάνεια. Η δικαιολογία που προβάλλονταν φανερά και κρυφά είναι ότι μαζεύτηκαν πολλοί ρομά στην Ανθήλη. Το θέμα της κωλυσιεργίας των Τραπεζών είχε φέρει στη Βουλή με ερώτηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο τότε Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Νάκος είχε απαντήσει κατηγορηματικά ότι το ποσό για όλα τα εγκεκριμένα δάνεια του Προγράμματος είναι εξασφαλισμένο και οι Τράπεζες οφείλουν να συμβάλλουν στην ομαλή υλοποίηση του, χορηγώντας άμεσα τα εγκεκριμένα δάνεια που πληρούν τις προϋποθέσεις. Κι όμως! Δεν έγινε καμιά χρηματοδότηση και τα δάνεια ουσιαστικά χάθηκαν. (Παρόμοια κατάσταση άρνησης να δοθούν εγκεκριμένα στεγαστικά δάνεια, αντιμετώπισαν και 10 οικογένειες ρομά του καταυλισμού της Αταλάντης).
Πολλοί από τους ρομά που διαβιούσαν στον καταυλισμό του Ξηριά με την έγκριση του δανείου στο χέρι προχώρησαν στην αγορά οικοπέδων από την ελεύθερη αγορά. Κάποιοι επωμίστηκαν και δυσβάστακτα χρέη… Όταν οι ελπίδες τους εξέλειπαν, έστησαν τη σκηνή τους στο δικό τους οικόπεδο. Άλλοι γύρισαν πίσω στον Ξηριά αναζητώντας ένα κομμάτι γης κάτω από τον ουρανό να ακουμπήσουν αυτοί και τα παιδιά τους. Σήμερα ο Δήμαρχος Λαμίας δηλώνει αποφασισμένος να μην τους αφήσει να σταθούν πουθενά. Ουτε στον Ξηριά αλλά ούτε και σε παράνομο κτίσμα στην Ανθήλη. Παρά μόνο στην Καμηλόβρυση! Παρόλο που γνωρίζει ότι εμμένοντας σ΄ αυτή την άποψη απλά «χαϊδεύει» αυτιά και στην πραγματικότητα διαιωνίζει μια απαράδεκτη κατάσταση.
Εκπαίδευση και παιδιά ρομά
Να θυμίσουμε ακόμα ότι και την νέα σχολική χρονιά τα παιδιά ρομά συνεχίζουν να βρίσκονται εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όχι μόνο αυτά που διαβιούν στον πρόχειρο καταυλισμό του Ξηριά αλλά και αυτά που μένουν μόνιμα στον οικισμό της Ανθήλης. Με ευθύνη της ΤΑ, της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, του Υπουργείου Παιδείας , των εκπαιδευτικών, των ίδιων των γονιων ρομά που δεν διεκδικούν το δικαίωμα των παιδιών τους στη μόρφωση αλλά και κάποιων Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων που αντιδρούν στο ενδεχόμενο να συγχρωτισθούν τα παιδιά τους με τα τσιγγανόπουλα….Και όλων ημών που αδιαφορούμε ….
Επίλογος
Κατανοώ τα υπαρκτά προβλήματα τόσο των ίδιων των ρομά όσων και των κατοίκων της περιοχής. Γιαυτό δεν θέλω να καταφύγω σε μια ανέξοδη αντιρατσιστική καταγγελία. Οσο κι αν τα σημάδια που με ανησυχούν είναι πολλά. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι οφείλουμε όλοι να κατανοήσουμε ότι τα κοινωνικά προβλήματα φτώχειας και περιθωριοποίησης μιας ευπαθούς κοινωνικής ομάδας όσο μεγάλα και περίπλοκα κι αν είναι δεν λύνονται με καταστολή και διαχωρισμούς αλλά με διάλογο, αμοιβαίες προσαρμογές και πολιτικές κοινωνικής στήριξης.
Αυτό πρέπει πρώτα από όλους να αντιληφθούν οι εκπρόσωποι της ΤΑ θέλουν να ανταποκριθούν στο ρόλο τους. Το ζητούμενο είναι η ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων για την επίλυση των προβλημάτων στέγασης, εκπαίδευσης και κοινωνικής ένταξης των ρομά της περιοχής μας. Λειτουργώντας με κοινωνική ευαισθησία στην κατεύθυνση άμβλυνσης των όποιων αντιθέσεων και όχι ρίχνοντας λάδι στη φωτιά.
Χ. Π.
